MỘT SỐ CÔNG NGHỆ CAO TRONG NUÔI BÒ SỮA

Sử dụng robot 

Bò sữa thường được cho ăn tại chỗ trong chuồng nuôi thông qua hệ thống hàng rào và lối cho ăn. Khi bò ăn thường có xu hướng đẩy thức ăn ra xa, do đó người chăn nuôi phải đẩy thức ăn trở lại để bò có thể tiếp tục ăn và không lãng phí thức ăn cho bò. Việc sử dụng rô bốt tự động đẩy thức ăn giúp tăng năng suất lao động và nâng cao hiệu quả sử dụng thức ăn của bò sữa.

Nhiều trang trại chăn nuôi bò sữa đã sử dụng hệ thống robot vắt sữa tự động. Nhờ hệ thống cảm biến đặc biệt, hệ thống này có thể thu thập tất cả các loại dữ liệu về sức khỏe, mức độ sản xuất và tần suất vắt sữa của mỗi con bò. Các robot thậm chí có thể thu thập dữ liệu về chất lượng sữa, hàm lượng chất béo và số lượng bạch cầu – chuyển sữa sang một hộp đựng riêng để dành cho bê sử dụng nếu chất lượng sữa không phù hợp để sử dụng cho con người. Việc vắt sữa được thực hiện tự động giúp tiết kiệm được một lượng lớn thời gian và chi phí lao động, nhờ đó hiệu quả chăn nuôi bò sữa được tăng lên đáng kể.

 Giám sát điện tử

Nhiều trang trại bò sữa trên thế giới đã áp dụng thiết bị cảm biến đeo vòng cổ cho bò sữa để thu thập các thông tin về sức khỏe, thói quen và sự thoải mái của đàn bò. Các thông tin thu thập được gửi tới hệ thống máy tính qua sóng wifi để phân tích và đưa ra kết quả cảnh báo cho người chăn nuôi và bác sĩ thú y. Việc phát hiện kịp thời các vấn đề sức khỏe của đàn bò giúp đưa ra các giải pháp khắc phục kịp thời và nâng cao hiệu quả trong chăn nuôi bò sữa.

Một lợi ích nữa của công nghệ này là giúp phát hiện kịp thời những bò sữa động dục để người chăn nuôi có thể triển khai kỹ thuật thụ tinh nhân tạo phù hợp với chu kỳ tự nhiên của bò, giúp tăng hiệu quả sinh sản và tăng khả năng sản xuất sữa của đàn bò.

 Chẩn đoán sớm bệnh viêm vú  ở bò sữa

Viêm vú là bệnh phổ biến và gây thiệt hại kinh tế nhất trong chăn nuôi bò sữa. Khi vi sinh vật xâm nhiễm vào bầu vú của bò sữa sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch dẫn đến viêm vú và viêm tuyến vú của bò. Các mầm bệnh gây viêm vú có thể dễ dàng lây lan do môi trường chăn nuôi bò sữa bẩn hoặc ẩm ướt. Viêm vú lâm sàng có những triệu chứng sưng, đỏ có thể phát hiện bằng mắt thường, tuy nhiên viêm vú cận lâm sàng lại không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào về hình ảnh của sữa và bầu vú, do đó rất khó khăn trong việc chẩn đoán, phát hiện bệnh. Viêm vú cận lâm sàng đã ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận trong chăn nuôi bò sữa do giảm sản lượng sữa, giảm chất lượng sữa và hạn chế năng suất sinh sản của bò. Các nghiên cứu cho thấy, thiệt hại trong sản xuất sữa của bò có chỉ số tế bào soma cao (Somatic cell count – SCC) khi bị viêm vú cận lâm sàng là trên 680 kg sữa/con. Thiệt hại kinh tế do viêm vú cận lâm sàng lớn hơn nhiều so với viêm vú lâm sàng ở bò sữa. Do vậy, việc phát hiện sớm bệnh viêm vú giúp cải thiện đáng kể khả năng sản xuất sữa, chất lượng sữa và sức khỏe của đàn bò sữa.

Ở Hà Lan và Canada, một số trang trại đã sử dụng công nghệ gắn bộ cảm biến gắn trong ống hút sữa của máy vắt sữa để xác định được số lượng tế bào soma trong sữa qua đó đánh giá được tình hình nhiễm bệnh của bò sữa, đặc biệt là với bệnh viêm vú ở bò sữa. Tế bào soma tăng lên là một phần của phản ứng miễn dịch của động vật khi bị nhiễm bệnh. Sử dụng bộ vi cảm biến có thể nâng cao khả năng phát hiện bệnh viêm vú ở bò sữa trong vài giờ, vài phút hoặc thậm chí là vài giây kể từ khi cơ thể bò bắt đầu bị nhiễm bệnh.

Sử dụng camera để xác định sớm bệnh viêm vú bò sữa ở một số trang trại ở Canada. Một hệ thống camera đa cảm biến được đặt ở lối vào của khu vực vắt sữa để chụp ảnh bầu vú khi bò sữa đi qua. Các hình ảnh được hệ thống máy tính có trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence – AI) xử lý và xác định khả năng bị viêm vú sớm từ 2 – 4 ngày trước khi có triệu chứng cụ thể qua đó giúp người chăn nuôi có biện pháp phòng trị kịp thời.

Ở Mỹ, các trang trại sử dụng máy chẩn đoán đếm tế bào soma nhằm xác định được bệnh viêm vú trước khi có bất kỳ triệu chứng nào xảy ra ở bò sữa. Người chăn nuôi có thể tiết kiệm được tới 240 USD cho mỗi bò sữa khi phát hiện các bệnh truyền nhiễm sớm và giảm 50% việc sử dụng kháng sinh điều trị bệnh.

 Công nghệ nâng cao  chất lượng sữa

Kiểm soát chất lượng sữa có vai trò vô cùng quan trọng đối với ngành công nghiệp sữa nhằm đảm bảo sự an toàn vệ sinh thực phẩm cho con người. Do vậy, ở Canada đã phát triển công nghệ gắn bộ cảm biến vào ống hút sữa của máy vắt sữa bò, khi sữa đi qua bộ vi cảm biến, một chùm ánh sáng được phát ra chiếu vào các vi hạt (tế bào soma, protein, mỡ …) có trong sữa để đo mức độ tán xạ và xác định các thành phần của sữa. Kết quả về sức khỏe, tình trạng sinh sản và chất lượng sữa của con bò được phân tích bởi hệ thống thị giác máy tính (Computer vision) và mạng nơ-ron nhân tạo (Deep neural networks).

Công nghệ chỉnh sửa gen

 Một giải pháp đang được nghiên cứu ở Mỹ đó là phát triển các công nghệ chỉnh sửa gen để nhân giống vật nuôi có khả năng kháng bệnh tự nhiên. Họ sử dụng các công cụ chỉnh sửa gen TALENs và CRISPR/Cas9 để cắt và dán mã di truyền vào vị trí thích hợp nhằm tạo những giống vật nuôi nói chung và bò sữa nói riêng theo mong muốn của người chăn nuôi.